Radiotherapie bij huidkanker
Afhankelijk van de aard van de tumor, de locatie, de grootte en de uitgebreidheid, wordt in overleg met verschillende specialisten besproken welke behandeling de voorkeur heeft. Voor oppervlakkige huidtumoren, zoals het plaveiselcel- en het basaalcelcarcinoom, worden bestralingen uitgevoerd op het Orthovolt-toestel. Voor bestralingen waarbij het doelgebied iets dieper doorloopt, worden de LINAC-toestellen gebruikt.
Een bestralingsbehandeling kan een op zichzelf staande behandeling zijn met als opzet genezing. Soms wordt er na een operatie aanvullend bestraald als er het vermoeden bestaat dat er nog tumorcellen achtergebleven zijn. Ook kan een bestraling gebruikt worden om klachten te verlichten, dit noemen we een palliatieve behandeling.
Radiotherapie: hoe gaat het in zijn werk?
Onze werkwijze
Nieuwste technieken en zeer geavanceerde apparatuur
Op de afdeling Radiotherapie worden veel nieuwe technieken ontwikkeld en wordt gebruik gemaakt van zeer geavanceerde apparatuur. Dat geldt voor zowel beeldvormend onderzoek, voorbereiding op de bestraling als de bestraling zelf. Hierdoor kunnen we u de meest effectieve behandeling geven, met zo min mogelijk belasting van gezond weefsel.
Gesprek met uw radiotherapeut of Physician Assistant
Tijdens een afspraak met uw radiotherapeut of Physician Assistant wordt uitgebreid gesproken over uw specifieke situatie en de best passende behandeling voor u. Het doel van de behandeling, de verwachte uitkomst, de voorbereiding, de uitvoering en de eventuele bijwerkingen komen in dit gesprek aan bod.
In een overleg met specialisten van verschillende disciplines (bijvoorbeeld internisten, chirurgen en radiotherapeuten) wordt aan de hand van uw situatie, de uitslagen en uw medische gegevens overlegd welke behandeling voor u het beste is. Deze zal uw radiotherapeut met u bespreken.
Onderzoek
We voeren veel onderzoek uit naar nieuwe ontwikkelingen en verbeteringen van de bestraling. Is er een onderzoek waar u aan mee zou kunnen doen, dan zal uw radiotherapeut u hiervoor vragen. U krijgt dan veel informatie waardoor u een weloverwogen beslissing kan nemen. Meedoen is uiteraard geheel vrijblijvend. Besluit u niet mee te doen, dan wordt u behandeld volgens de laatste protocollen en de huidige inzichten.
Meer informatie
Voorbereiding
Na het gesprek met uw behandelaar volgen afspraken voor de voorbereiding. Als de huidtumor op het hoofd zit, dan wordt er meestal een masker gemaakt. Door het masker weten we zeker dat het doelgebied waar op bestraald wordt stil ligt en zo kan de bestraling nauwkeuriger worden uitgevoerd. Het masker wordt gemaakt in de moulagekamer.
Voor doelgebieden op de huid is het soms nodig om een loden afscherming te maken waarmee omliggend weefsel beschermd wordt. Hiervoor wordt eerst een afdruk van gips gemaakt. Dat gebeurt ook in de moulagekamer.
In andere gevallen heeft u meteen een afspraak voor het Orthovolttoestel. Tijdens deze afspraak zal ook uw behandelaar aanwezig zijn om het te bestralen gebied te bepalen. Na het bepalen van het gebied worden er berekeningen gemaakt voor de bestraling. Daarna zal u meteen de eerste bestralingsbehandeling krijgen.
Als er gekozen wordt voor bestraling met een van de Linac toestellen, zal er eerst een voorbereidende CT scan gemaakt worden. De bestraling kan dan enkele dagen later starten als de computerplanning gemaakt is.
De bestraling
Orthovolt bestraling:
Radiotherapeutisch laboranten zorgen ervoor dat goed op de bestralingstafel komt te liggen of aan de tafel komt te zitten. Aan het einde van het bestralingstoestel is een tubus, die op het gebied wordt geplaatst. Deze positie wordt gecontroleerd. Als alles goed is ingesteld gaan de laboranten naar de bedieningsruimte. Hier starten ze de bestraling en wordt de bestraling via monitoren gevolgd.
Het aantal bestralingen ligt tussen de 10 en 18 keer.
Linac bestraling:
Na positionering op de bestralingstafel wordt gecontroleerd of uw positie correct is. De laboranten zullen dan naar buiten gaan en kunnen u volgen vanuit de bedieningsruimte tijdens de bestraling.
Het aantal bestralingen ligt tussen de 20 en 33 keer.
Van de bestraling zelf voelt u niets. Op den duur bemerkt u wel de effecten van de bestraling.
Bestralingen om klachten te verlichting worden vaak in kortere sessies gegeven. De behandelingen kunnen enkele minuten tot 10 minuten duren.
Controles bij uw radiotherapeut of Physician Assistant
In de periode van de bestraling heeft u een aantal keer contact met uw behandelaar om het verloop van de behandeling met u te bespreken en uw vragen te kunnen beantwoorden. U krijgt advies hoe u het beste met de bijwerkingen om kunt gaan en zo nodig wordt er medicatie voorgeschreven. U krijgt te horen hoe de behandeling wordt opgevolgd als u klaar bent met de bestralingen.
Bijwerkingen
Het gebied dat bestraald wordt en de bestralingsdosis zijn van invloed op de bijwerkingen die worden verwacht. Uw behandelaar zal u hierover inlichten. Bij bestraling van de huid zal de huid in bepaalde gevallen oppervlakkig opengaan en wat vochtig worden. Ongeveer twee weken na de behandeling zal de huid zich gaan herstellen. Na het beëindigen van de behandeling kunnen deze klachten nog enkele weken aanhouden. Sommige klachten kunnen blijvend zijn. Uw behandelaar zal uitgebreid ingaan op de bijwerkingen.
Wat u zelf kunt doen
Als uw klachten, situatie en conditie dit toelaten, is het aan te bevelen om dagelijks te bewegen. Dit is bewezen effectief voor uw herstel. Denk hierbij aan fietsen of wandelen. U kunt ook gaan sporten onder begeleiding van een fysiotherapeut. Verder raden wij aan om, zover dat gaat, zoveel mogelijk uw dagelijks ritme op te pakken.
Tijdens de behandeling gelden de richtlijnen voor gezonde voeding. Deze zijn te vinden op de website www.voedingscentrum.nl. Op de website www.voedingenkankerinfo vindt u ook veel informatie.
Neemt u extra vitamines of voedingssupplementen, wilt u dan met uw behandelaar bespreken of u kunt doorgaan met het innemen hiervan?
Nazorg
Als u tijdens of na de behandeling behoefte hebt aan extra zorg, dan kan de radiotherapeut of physician assistant u doorverwijzen naar het Centrum Kwaliteit van Leven in het Antoni van Leeuwenhoek. Hier werken zorgverleners als fysiotherapeuten, ergotherapeuten, maatschappelijk werkers en psychologen. Al deze hulpverleners zijn zeer ervaren in het verlenen van zorg aan kankerpatiënten, zowel tijdens als na het behandelingstraject.