Wat is hCG?

Humaan choriongonadotrofine (hCG) is een lichaamseigen hormoon dat tijdens de zwangerschap door trofoblastcellen wordt geproduceerd. In de urine is hCG al 2 weken na de bevruchting aantoonbaar. Bij trofoblastziekten blijven deze cellen hCG produceren. Daarom kan het hCG worden gebruikt als maat (tumormarker) voor de hoeveelheid aanwezige trofoblastcellen.

Bij trofoblastziekten is er vaak een veel hogere concentratie hCG in het bloed aanwezig dan bij een normale zwangerschap. Door deze hoge concentratie hCG kunnen vrouwen meer last hebben van zwangerschapsklachten, zoals misselijkheid en braken. Ook kunnen er klachten zijn van een te snelwerkende schildklier, doordat het hCG sterk lijkt op het schildklierhormoon (TSH), een hormoon dat de schildklier sneller laat werken.

Uit onderzoek is gebleken dat bij trofoblastziekten het hCG niet altijd intact is, maar ook als losse delen aanwezig is in het bloed.  Er worden in laboratoria verschillende meetmethodes gebruikt voor het meten van hCG. Niet alle laboratoria kunnen alle varianten van het hCG meten. Dit zorgt ervoor dat de metingen in de verschillende laboratoria niet altijd dezelfde waardes aangeven van al het hCG in het bloed. Daarom is het zinvol om het hCG te laten bepalen in een laboratorium waar jarenlang dezelfde meetmethode wordt gebruikt en waarmee ook de hCG verdwijningscurve mee is vastgesteld. Dit laboratorium bevindt zich in Nijmegen.

Trofoblast 3 Voorhetgesprek Hcg

De structuur van hCG

HCG bestaat chemisch gezien uit 2 delen: een alfa-keten en een beta-keten. Deze ketens zijn aan elkaar gekoppeld en vormen samen het intacte hCG. Dit is ook het hCG dat wordt gemeten met een zwangerschapstest in de urine en/of het bloed.

De in Nijmegen gemeten hCG waardes kunnen worden gebruikt in de hCG verdwijningscurves die zijn ontwikkeld voor het vervolgen van mola’s en PTD.

Zo weten de artsen bijvoorbeeld wanneer een patiënt verder behandeld moet worden met chemotherapie of wanneer er gewacht kan worden. Doordat het bloed naar Nijmegen moet worden gestuurd, kan het 1-2 weken duren voordat de uitslagen van de bepalingen bekend zijn. Een hCG bepaling in het eigen ziekenhuis geeft in het algemeen sneller een uitslag, maar heeft als nadeel dat het hCG-beloop daarmee niet aan de hand van de in Nijmegen bepaalde verdwijningscurve kan worden beoordeeld.

Wat is een hCG verdwijningscurve die gebruikt wordt na een mola-zwangerschap?

De hCG verdwijningscurve is in 1993 ontwikkeld in het Radboudumc Nijmegen om het beloop van de hCG waarde in bloed na een mola-zwangerschap te beoordelen en is in 2017 geüpdate. Meestal dalen de waardes na een vacuümcurettage tot ze niet meer detecteerbaar zijn.

In het geval van een Gestational Trophoblastic Neoplasia (vroeger persisterende trofoblast genoemd) dalen de hCG waardes afwijkend of niet en kunnen ze zelfs weer stijgen na verloop van tijd.  Alleen hCG waardes die in Nijmegen bepaald zijn kunnen in de curve worden afgelezen. 

Met de hCG waardes kan uw arts bovenstaande grafiek invullen.

Zie dit document voor instructies die artsen krijgen voor het gebruik van de grafiek van de Nijmeegse hCG-verdwijningscurve. In dit excel-bestand kan de grafiek van de hCG verdwijningscurve worden gemaakt (alléén te gebruiken met vanuit Nijmegen verkregen hCG-waarden)

De p50 lijn geeft aan dat 50% van de vrouwen na een vacuümcurettage bij een mola-zwangerschap een hCG waarde op of onder deze lijn heeft. P5 en p95 geeft aan dat respectievelijk 5% of 95% van de vrouwen een hCG-waarde onder de betreffende lijn heeft. Wanneer de hCG waardes stijgen of een plateau vormen (gelijk blijven) en 1 waarde boven de p95 uitkomt kan er sprake zijn van een persisterende trofoblast. Zie bovenstaande afbeelding.

A. Voorbeeld van de drie referentieverdwijningscurven p5,p50,p95 van het hCG in ng/ml
B. Voorbeeld van de hCG curve van spontane daling na een mola-zwangerschap
C. Voorbeeld van een hCG curve bij een Gestational Trophoblastic Neoplasiana een mola-zwangerschap (* = chemotherapie)
D. Foutief gebruik van hCG curve (IU/L ipv ng/ml, start t=-2 ipv t=0, doel monitoren chemotherapie in plaats van vervolgen daling van hCG na evacuatie)

Welke hCG verdwijningscurves kunnen worden gebruikt voor Gestational Trophoblastic Neoplasia?

Er is volgens de Nederlandse Werkgroep Trofoblasttumoren sprake van Gestational Trophoblastic Neoplasia wanneer het hCG gelijk blijft in drie opeenvolgende wekelijkse hCG-bepalingen, of stijgt in twee opeenvolgende waarden waarbij minstens één hCG-waarde buiten het 95ste percentiel valt van de Nijmeegse hCG verdwijningscurve.

Een vergelijkbare verdwijningscurve is in 2006 ontwikkeld om vrouwen die behandeld worden met methotrexaat goed te kunnen vervolgen (de MTX curve). Ook deze curve kan alleen worden gebruikt aan de hand van Nijmeegse hCG waarden. 

Het gebruik van een MTX curve is gevalideerd (er is aangetoond dat de meetmethode geschikt is voor de toepassing) in een grote groep buitenlandse vrouwen bij wie met een andere laboratoriumtest dan in Nijmegen de hCG waardes zijn bepaald.  Dit leverde daarom uiteraard een andere curve op, maar het onderzoek bevestigde de toepasbaarheid van een dergelijke curve.

Test uw kennis

Beantwoord de volgende vragen om uw kennis te testen

Klik op de vraag om het antwoord te bekijken. 

Lijkt het zwangerschapshormoon hCG op het schildklierhormoon (TSH), een hormoon dat de schildklier sneller laat werken?

Ja.

Vrouwen met een mola-zwangerschap kunnen, omdat het hCG lijkt op het schildklierhormoon, last hebben van een te snel werkende schildklier. Dit kan soms een zeer ernstige vorm aannemen die medicamenteuze behandeling behoeft.

Worden er in laboratoria verschillende meetmethodes gebruikt voor het meten van hCG.

Ja.

Niet alle laboratoria kunnen alle varianten van het hCG meten. Dit zorgt ervoor dat de metingen in de laboratoria niet altijd dezelfde waardes aangeven van al het hCG in het bloed. Daarom is het zinvol om het hCG te laten bepalen in een laboratorium waar jarenlang dezelfde meetmethode wordt gebruikt en waarmee ook de hCG verdwijningscurve mee is vastgesteld. Dit laboratorium bevindt zich in Nijmegen.

Deze website maakt gebruik van cookies

Op onze website plaatsen we cookies om het gebruikersgemak van onze website te verbeteren. Deze cookies zijn essentieel voor een goede werking van onze website.

Functioneel
[2]
  • Microsoft Clarity
    Door plaatsing van deze cookies krijgen wij als organisatie geanonimiseerd informatie over het gebruik van website en waar de websitebezoekers vandaan komen.
  • Virtuele tours
    Door plaatsing van deze cookie gaan we misbruik van deze content tegen.

Voorkeuren aanpassen