Het Amsterdamse ziekenhuis, dat gespecialiseerd is in de behandeling van kanker, sloot zich op 1 februari aan bij de aangifte tegen de tabaksproducenten. "We voelen ons zeer gesteund door het grote aantal zorgorganisaties dat ons voorbeeld heeft gevolgd. Het laat zien dat er brede maatschappelijke steun is om dit gedrag van de tabaksindustrie aan de kaak te stellen."
Het OM stelt dat roken dodelijk is en dat het ontwerp van sigaretten daaraan bijdraagt, maar dat de tabaksproducenten niet handelen in strijd met de wet- en regelgeving. Hoewel Medema snapt dat het een lastige zaak is voor het OM, roept deze uitleg bij hem twee vragen op.
"Ten eerste: als de wet dit toestaat, dan moeten we ons afvragen of onze wetten wel kloppen en of daar niet iets aan moet gebeuren. En ten tweede, als vraag aan de tabaksindustrie: vinden jullie het acceptabel dat jullie product dodelijker is dan de intentie van de wet voorschrijft."
De tabaksproducenten bieden een legaal product aan, waarbij gebruiker op de gezondheidsrisico's gewezen wordt. Met het oog daarop zegt het OM dat het de roker zelf is die het risico op gezondheidsschade accepteert. Gezien de keuzevrijheid die de consument heeft, kunnen de negatieve gevolgen van het roken niet aan de tabaksproducenten worden toegerekend.
"Wij hebben daar een ietwat andere mening over", zegt Medema. "De verslavende factor is toch echt een factor waarmee je rekening moet houden. Tachtig procent van alle rokers begint voor het 18e levensjaar met roken en komt er daarna heel moeilijk vanaf. Er zitten vele verslavende stoffen in de sigaret die er willens en wetens ingestopt worden door de tabaksindustrie."
Volgens Medema voelt het ziekenhuis zich geroepen om niet alleen kanker te behandelen, maar ook een rol te spelen in de preventie van de ziekte. "Dertig procent van onze patiënten zijn hier vanwege het roken en daar willen wij een einde aan maken. En dat gaan we doen door ons ermee te blijven bemoeien."
Het ziekenhuis maakt zich nu op voor een zogeheten artikel 12-procedure. Daarmee kan het OM door de rechter gedwongen worden om toch een zaak te beginnen. "Onze oproep aan het OM, via het gerechtshof dan, is: ga door, maak hier wel een zaak van. Wij als ziekenhuis zien de gevolgen, anders blijft het dweilen met de kraan open."
Medema verwacht dat er uiteindelijk wel een rechtszaak komt. "Er is zo'n brede maatschappelijke steun om het gedrag van de tabaksindustrie aan de kaak te stellen. En zoveel organisaties en experts hebben zich erover uitgesproken, dat ik verwacht dat als wij doorzetten het uiteindelijk tot een rechtszaak zal komen."
Meer over de uitspraak van het OM:
OM: discussie tabaksindustrie moet verplaatsen van strafrecht naar Den Haag (donderdag 22 februari)
Bénédicte Ficq over de tabaksindustrie bij DWDD (donderdag 22 februari)
en
English