De onderzoekers publiceerden hun bevindingen 2 februari in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications.
Therapie gebaseerd op behandeling vrouwen
In Nederland krijgen ongeveer 100 mannen per jaar de diagnose borstkanker, tegenover ruim 14.000 vrouwen. Bij het overgrote deel van de borstkankers, zowel bij mannen als bij vrouwen, is de tumor hormoongevoelig. Dit houdt in dat hormonen, zoals oestrogeen, invloed uitoefenen op het DNA, waardoor de tumor gaat groeien en uiteindelijk kan gaan uitzaaien. Daarom is anti-hormonale therapie, gericht op het blokkeren van het vrouwelijk hormoon oestrogeen, ook bij mannen vaak onderdeel van de behandeling. Vaak met effect maar ook met belastende bijwerkingen. Een wetenschappelijke onderbouwing om mannen dezelfde behandeling als vrouwen te geven, was er echter nog niet. De onderzoekers onder leiding van Wilbert Zwart hebben nu voor het eerst de hormonale functie over het hele tumor-DNA in kaart gebracht en daarbij mannen en vrouwen vergeleken.
Grote lijn: biologisch nauwelijks verschil
De eerste conclusie was dat verreweg de meeste borsttumoren bij mannen en vrouwen biologisch nauwelijks van elkaar te onderscheiden zijn. Dit geeft een wetenschappelijke basis aan de huidige praktijk om mannen en vrouwen dezelfde anti-hormonale therapie te geven.
Bij tumoren met minder goede prognose wel verschillen
Maar evenals bij vrouwen met hormoongevoelige borstkanker zijn er ook mannen bij wie de kanker ondanks de behandeling toch terugkomt. Die groep heeft dus waarschijnlijk baat bij een andere of aanvullende aanpak. En juist bij deze groep mannen blijken de DNA-profielen van de tumor wel degelijk sekse-specifiek te zijn.
Stap naar behandeling op maat
Wilbert Zwart: 'Eerder hadden we al gezien dat heel specifieke patronen bij vrouwen voorspellend zijn voor het verloop van de ziekte. Bij patiënten met een minder gunstig verloop van de ziekte zijn, onder invloed van hormonen, andere plekken van het DNA actief. Dat zegt iets over de therapiegevoeligheid van elke individuele tumor en deze kennis is essentieel bij het zoeken naar een therapie op maat. Bij mannen zie we ook specifieke patronen, die anders zijn dan bij vrouwen. Als we gaan toewerken naar een therapie op maat bij mannen zal de selectie van medicijnen daarom misschien net anders moeten zijn. Maar hier is nog veel onderzoek voor nodig.'
'Characterising steroid hormone receptor chromatine binding landscapes in male and female breast cancer', Tesa Severson, Yongsoo Kim, Stacey Joosten…Wilbert Zwart, Nature Communications 2 February 2018 (open source).
Dit onderzoek is gefinancierd door KWF, Alpe d'HuZes en NWO.
Moleculair bioloog Wilbert Zwart van het Antoni van Leeuwenhoek is gespecialiseerd in hormoongevoelige kanker. Hij en co-auteur Lodewyk Wessels zijn twee van de 43 onderzoeksleiders in het nieuwe Oncode Institute, dat 5 februari door Koningin Máxima werd geopend.
Lees ook:
• Onderzoeker van de week Wilbert Zwart (website KWF)
en
English