Internist-oncoloog Jacqueline Stouthard in JAN Magazine over het alternatieve circuit

'In de kanker zie je alternatieve hypes komen en gaan. Toen ik in 1995 begon als oncoloog was je als kankerpatiënt gek als je niet iscador nam, oftewel maretak of mistletoe. Daarvoor had je haaievinnenkraakbeen, en daarna kurkuma en zuurzak. Nu is wietolie het helemaal. Ik denk dat wij dokters
maar een fractie horen van wat mensen allemaal doen om hun ziekte te bestrijden. En ik snap ook heel goed dat je alles aangrijpt om beter te worden. Je bent op je kwetsbaarst, daardoor sta je overal voor open en je wilt toch ook graag nog een beetje controle houden. En er zijn mensen die veel geld willen verdienen aan de kwetsbaarheid van kankerpatiënten. Ze kunnen prachtige verhalen vertellen over hoe hun behandelmethode het immuunsysteem versterkt, dat de kankercellen zou moeten bevechten. Het klinkt plausibel, maar er is nul wetenschappelijk bewijs voor. Mensen gaan soms bijna letterlijk failliet aan al die alternatieve genezers en hun druppels, vitaminepillen en kruidenmengsels. Tegen die patiënten zeg ik: "Ik kan op geen enkele wijze aannemelijk maken dat het helpt wat jij aan het doen bent. Ik denk dat je er best veel geld aan kwijt bent. Dat geld kun je ook besteden aan waanzinnige schoenen of een leuke tas." Dan moeten ze bijna altijd lachen.

Wietolie is nu dus hot en happening, kanker zou er spontaan door genezen, daarover circuleren mooie verhalen op internet. Er is echter geen enkel deugdelijk wetenschappelijk bewijs dat die genezing door die wietolie komt. Ook hier in het ziekenhuis maken we soms wonderbaarlijke genezingen mee. Daar zou ik weleens over willen publiceren, om de mensen te laten zien dat het anders kan gaan dan alle dokters hebben voorspeld. Want ook dat hoort bij kanker: het is een onvoorspelbare ziekte. Helaas helt het vaak over naar de slechte kant, maar - heel soms - ook naar de goede kant. En als jij dan net paardenmelk hebt gedronken, zeg je: het komt door de paardenmelk!

Alternatieve behandelingen zijn niet alleen duur en onzinnig, ze kunnen mijn behandelingen in de weg zitten. St. Janskruid bijvoorbeeld. Dat helpt tegen depressiviteit, maar werkt ook bepaalde vormen van chemotherapie tegen. Daarom moet je eerlijk zijn tegen je arts over wat je ernaast gebruikt. Als vrouwen met een migratieachtergrond op vakantie zijn geweest in hun geboorteland, vraag ik altijd of ze daar ook nog een arts hebben bezocht. Meestal biechten ze dan wel op dat ze kruiden hebben gekocht of iets anders.
De druk op een patiënt is vaak ook heel groot. Stel dat je kanker krijgt en je beste vriendin zegt: "Ik kan iets voor je in Amerika bestellen, het kost 400 euro, maar het is echt heel goed, want een professor heeft er een boek over geschreven." Zeg dan maar eens nee tegen die vriendin die het zo goed met je meent.

Het gebeurt gelukkig niet vaak, maar er zijn ook mensen die helemaal afzien van de reguliere behandeling. Ik heb een aantal keren meegemaakt dat een jonge vrouw zei: "Ik doe niet wat u mij adviseert, ik ga een ander pad op." Dat vind ik geweldig ingewikkeld. Ik steek er dan veel tijd in om haar toch te overtuigen. Ik wil zeker weten dat ik geen kans heb laten liggen. Als ze dan toch haar eigen pad gaat bewandelen, verliezen we de patiënt vaak uit het oog. Uit onderzoek weten we dat deze patiënten eerder sterven dan wanneer ze de behandeling wél hadden ondergaan.

Ik spreek ook vrouwen die geen chemo willen, maar aan de wietolie gaan en dan vragen of ik elke drie maanden een MRI-scan wil maken. Dan zeg ik nee, hoe moeilijk dat ook is. Dat soort dure onderzoeken passen in bepaalde behandelplannen. Als ik dat plan niet mag uitvoeren, doe ik ook niet de evaluaties. Daar trek ik een streep.'