2,5 miljoen ERC-subsidie voor genregulatie-onderzoek

Onderzoeker Reuven Agami van het Antoni van Leeuwenhoek heeft 2,5 miljoen euro subsidie gekregen van de European Research Council (ERC). Met deze ERC advanced grant gaan hij en zijn team de komende 5 jaar onderzoek doen naar kleine stukjes DNA die de activiteit van genen reguleren. Ze proberen te achterhalen welke van die DNA-elementen een belangrijke rol spelen bij kanker.

Ons DNA zit dicht opeen gepakt in onze lichaamscellen. Het DNA vormt eindeloos veel lussen zodat het er allemaal in past. Decennia aan wetenschappelijk onderzoek heeft laten zien dat cellen deze lussen maken op vooraf bepaalde ankerplaatsen. Deze ankerplaatsen blijken bovendien essentieel voor een goede timing bij genexpressie, en daarmee het vermogen van een cel om functionele eiwitten te maken. Misvormde lussen kunnen ziektes als kanker veroorzaken.

Ankerplaatsen

Daarom onderzoeken Reuven Agami en zijn collega's deze regulerende DNA-elementen. Deze stukjes DNA zijn betrokken bij het vormen van DNA-lussen. Ook functioneren ze als stopsignaal tussen verschillende onderdelen van het DNA, waarmee ze voorkomen dat de activiteit van een gen die van zijn buurman beïnvloedt. Met de opkomende DNA-bewerkingstechniek CRISPR wil Agami uitzoeken welke van de ruwweg 40.000 bekende ankerplaatsen kanker blokkeren of stimuleren, of therapie belemmeren. Met een andere techniek gaat hij onderzoeken hoe deze ankerplaatsen het voor elkaar krijgen om het gedrag van cellen en de respons op behandelingen te beïnvloeden.

"Onderzoekers hebben veel genen en mutaties ontdekt die betrokken zijn bij kanker", zegt Agami. "Maar ons DNA bestaat maar voor een zeer klein deel uit genen - zo'n 3 procent. En we weten dat de overgrote meerderheid van kankermutaties in andere delen van het DNA zit. Sommige zelfs in, of vlakbij, de ankerplaatsen. Door deze stukken van het DNA nauwkeurig te bestuderen hopen we kanker beter te kunnen begrijpen, nieuwe manieren te vinden om kanker te bestrijden, en behandelresultaten beter te kunnen voorspellen."

Meer informatie

• De onderzoeksgroep van Reuven Agami
• In 2013 kreeg Agami ook al zo'n prestigieuze ERC advanced grant, voor zijn onderzoek naar enhancer RNA
• Als onderzoeker van de week vertelde Reuven Agami aan KWF over zijn onderzoek naar aminozuurtherapie