Jacco van Rheenen wint Ammodo Science Award

Jacco van Rheenen heeft als een van de eersten ter wereld het gedrag van kankercellen gefilmd. Daarmee kan hij bijvoorbeeld op de voet volgen hoe fluorescerend gemaakte tumorcellen de primaire tumor verlaten om door de bloedbaan te gaan reizen. Vervolgens ziet hij hoe een klein deel van de gemigreerde cellen uitzaaiingen vormt in andere organen, zoals de lever. 

De volgende vraag is: wat zijn dat voor cellen, die cellen die de tumor verlaten en nieuwe koloniën in het lichaam gaan stichten? Wat zijn hun moleculaire eigenschappen? 'Als je dat begrijpt, dan begrijp je het gevaarlijkste onderdeel van kanker', zegt Jacco van Rheenen. 'Want als kanker eenmaal is uitgezaaid, dan is de prognose voor patiënten slecht.'  

Van Rheenen filmt ook gezonde cellen, die hij een ander fluorescerend kleurtje geeft dan kankercellen. Er zijn namelijk steeds meer aanwijzingen dat de gezonde cellen in een tumor, zoals immuuncellen en bloedvatcellen, het gedrag van tumorcellen voor een belangrijk deel sturen. 

Samen met andere onderzoeksgroepen in het AVL brengt hij nu met RNA-onderzoek de moleculaire eigenschappen in kaart van al die zieke en gezonde cellen, en koppelt de uitkomsten aan eerder verzamelde gegevens over ziekte en behandeling van patiënten. Daarmee lossen de onderzoekers een stukje van een complexe puzzel op: waarom werken therapieën bij individuele patiënten wel of niet? 

Jacco van Rheenen is groepsleider Moleculaire Pathologie in het Antoni van Leeuwenhoek en hoogleraar Intravital Microscopy aan de Universiteit Utrecht. Ook leidt hij een onderzoeksgroep in het Oncode Instituut.  

Ammodo stimuleert kunst en wetenschap. Samen met gerenommeerde partners initieert, ontwikkelt en ondersteunt Ammodo grensverleggende projecten binnen de beeldende kunst, podiumkunst en fundamentele wetenschap. De KNAW is verantwoordelijk voor het nominatie- en selectieproces voor de Ammodo Science Award.

Links

• Wetenschappers van VU en UvA winnen 3 ton voor onderzoek | Het Parool
• Hoogleraar Universiteit Utrecht wint 300.000 euro voor onderzoek | AD
• Tonnen voor studie naar eeuwenoude brieven en filmen van kankercellen | Omroep West
• Uitzaaiingen van kankercellen op beeld | 5 uur Live

• Lees meer over de Ammodo Science Award, die in 2015 ook werd gewonnen door Thijn Brummelkamp.
• Lees het persbericht van Ammodo: 'Ammodo Science Awards voor acht toponderzoekers in Nederland'
• De onderzoeksgroep van Jacco van Rheenen
• Bekijk meer video's