Smaakverlies door kanker groot probleem: 'Ondervoeding ligt op de loer'

15 nov. 2019 10:51

Kankerpatiënten hebben vaak te maken met het verlies van smaak. Door een chemokuur smaakt lasagne niet langer als lasagne, of brood als brood, maar als een bak grind, karton of naar metaal. Minder eten is het gevolg, waardoor ondervoeding op de loer ligt. Een team van koks en onderzoekers heeft daar nu wat op bedacht.

Bron artikel: RTL Nieuws

"Mijn gewone witte boterham smaakte ineens naar metaal", zegt Minet Delorme (63). Haar smaak veranderde compleet toen ze vijf jaar geleden behandeld werd voor borstkanker. Ze kreeg 'het totaalpakket aan behandelingen', vertelt ze. "Dus ook bestralingen en chemo."

Bliksmaak

"De chemokuur is al zo'n rotperiode, dus een lekker hapje eten op z'n tijd om je humeur wat op te vijzelen kan dan geen kwaad." Maar doordat haar eten alleen nog maar naar 'roest en blik' smaakte, verloor ze haar eetlust compleet. "Dat was heel erg vervelend."

"Voor patiënten met kanker is eten juist heel belangrijk om de behandeling zo goed mogelijk door te komen", vervolgt Heijkoop. "We willen niet dat mensen afvallen tijdens de behandeling of tijdens het herstel."

Voeding personaliseren

Om verlies van eetlust tegen te gaan, heeft een team van wetenschappers en koks een methode ontwikkeld om voeding te personaliseren. Daarmee willen ze voorkomen dat patiënten verzwakken en minder weerstand hebben, vertelt onderzoeker en chef Lobke van den Wijngaert van het project. "Ondervoeding is namelijk de grootste doodsoorzaak bij kankerpatiënten."

De nieuwe methode, die in twee ziekenhuizen en drie zorginstellingen in de regio Rotterdam van start gaat, werkt als volgt. Tijdens een test proeft een kankerpatiënt verschillende smaken, en moet hij of zij zeggen of dat lekker is of niet. "Vervolgens kijken we of de patiënt een keukenprins of -prinses is of niet, waar ze normaal hun boodschappen doen en wat hun budget is. Op basis daarvan komen we binnen 24 uur met recepten, aangepast op hun persoonlijke smaak."

Ook maken de chefs gerechten die speciaal gemaakt zijn voor de mensen met een smaakhandicap. Dat kunnen hele bijzondere gerechten zijn die mensen zonder smaakproblemen afschuwelijk zouden vinden. Maar door de smaakhandicap vinden de patiënten ze juist lekker. Twee voorbeelden: brownies met drie pepers en brood met appelsap en mosterd. De patiënten proeven in sommige gevallen dan wél weer iets.

Chef op WhatsApp

In 2020 gaat het team 400 tot 800 patiënten in Nederland en België begeleiden. Niet alleen krijgen zij individueel advies, ook kunnen ze 24 uur per dag een chef bereiken via WhatsApp en krijgen ze toegang tot een voedingsplatform. Daarop kunnen ze recepten vinden en moeten ze hun gewicht bijhouden.

Dat laatste is heel belangrijk, legt Van den Wijngaert uit. "Als je een chemokuur krijgt, moet je gewicht stabiel blijven. Is er een risico op ondervoeding, dan moeten we meteen kunnen ingrijpen."

Voedingsadvies

Delorme had zulk voedingsadvies tijdens haar behandeling goed kunnen gebruiken. "Alles wat niet zoet was, smaakte naar roest, maar mijn arts zei alleen maar dat smaakverandering er nou eenmaal bij hoort."

Doordat haar tong voelde alsof die verdoofd was, kon ze geen onderscheid meer maken tussen dingen als brood en vlees. "Het was heel raar. Alleen visueel had ik door wat ik at." Haar eetlust was daardoor volledig weg. "Daardoor heb ik een half jaar bijna niets gegeten."

Wijn en winegums

Het enige dat ze nog wel kon proeven, was de smaak zoet. Haar behandeling van een half jaar kwam ze dan ook door met zakken winegums en wijn. "Ik heb die periode flink gesnoept." Wijn dronk ze 'om genoeg calorieën binnen te krijgen en op gewicht te blijven tijdens de behandeling'.

Delorme slikt nog elke dag pillen en heeft hormoontherapie, maar is schoon verklaard. En haar smaak? "Die is volledig terug op het oude niveau."

Van den Wijngaert hoopt dat kankerpatiënten, die vaak ambulant verzorgd worden, in de toekomst zo dicht mogelijk bij huis smaakadvies krijgen. "Een volgende stap is dat iedereen toegang krijgt tot het voedingsplatform", zegt ze. "En wat nu nog een ver-van-ons-bed-show is: gepersonaliseerde maaltijden aan huis."