Mathilde Almekinders wint PALGA-prijs 2020 voor onderzoek naar DCIS

Mathilde Almekinders, patholoog en promovenda in de groep van Jelle Wesseling in het Antoni van Leeuwenhoek, heeft de PALGA-prijs 2020 gewonnen voor onderzoek op basis van pathologische data.

PALGA is het Pathologisch-Anatomisch Landelijk Geautomatiseerd Archief: het nationale registratiesysteem waarin sinds 1971 de verslagen van alle pathologische laboratoria in Nederland zijn opgeslagen. De PALGA-prijs is een prijs voor het beste onderzoek waarvoor gegevens uit deze databank zijn gebruikt.

Het onderzoek van Mathilde Almekinders is onderdeel van het PRECISION-consortium (PREvent ductal Carcinoma In Situ Invasive Overtreatment Now) onder leiding van Jelle Wesseling. Almekinders: “Overbehandeling van ductaal carcinoom in situ (DCIS) is een probleem. Hoewel DCIS een mogelijk voorstadium van borstkanker is, ontwikkelt een meerderheid van de vrouwen met DCIS geen borstkanker. Toch worden vrouwen met DCIS geopereerd en vaak bestraald. We zijn op zoek naar voorspellers die onderscheid kunnen maken tussen patiënten met een hoog risico op borstkanker en een laag risico, met als doel overbehandeling te voorkomen.

Vetcellen
Almekinders doet onderzoek om risicofactoren voor borstkanker te ontdekken in het borstweefsel van DCIS-patiënten die - tussen 1989 en 2005 - alleen behandeld zijn met een borstsparende operatie. Zij ontdekte dat DCIS-patiënten met grote vetcellen in het borstweefsel een grotere kans hebben om later borstkanker in dezelfde borst te ontwikkelen dan DCIS-patiënten met kleine vetcellen. Patiënten met grote vetcellen in combinatie met veel expressie van het eiwit COX-2 in de DCIS cellen hebben een kans van 28,7  procent om binnen 15 jaar borstkanker te krijgen. DCIS-patiënten met kleine vetcellen en weinig expressie van COX-2 hebben een lage kans op borstkanker, vergelijkbaar met vrouwen in de algemene bevolking.

Uit de Nederlandse Kankerregistratie hebben de onderzoekers van het DCIS-project een overzicht van alle vrouwen die sinds 1989 de diagnose DCIS hebben gekregen en hoe ze behandeld zijn. Via PALGA konden ze daarbij samples opvragen uit 60 pathologische labs in Nederland.

Immuuncellen niet voorspellend voor risico
Het prijswinnende onderzoek van Almekinders bracht ook nieuwe vondsten op basis van multiplex immuunfluorescentie van immuuncellen in DCIS. De hoeveelheid en samenstelling van de immuuncellen voorspelt niet welke DCIS-patiënten meer risico hebben om borstkanker te ontwikkelen, maar hangt wel samen met andere kenmerken van DCIS, zoals aanwezigheid van de oestrogeenreceptor en HER2 status.

In 2017 ontving Wesseling van Cancer Research UK en KWF Kankerbestrijding de Grand Challenge Award voor onderzoek naar DCIS Hiermee is het grote internationale PRECISION initiatief gaande om te bepalen wanneer DCIS ongevaarlijk is. Dit zal uiteindelijk vele vrouwen met ongevaarlijk DCIS de last van een intensieve behandeling besparen. In 2018 won Lindy Visser de PALGA-prijs. Ook zij werkte in de groep van Jelle Wesseling aan DCIS.

Het onderzoek waar Almekinders de prijs voor kreeg werd gefinancierd door Cancer Research UK, KWF Kankerbestrijding, Pink Ribbon en A Sisters Hope.

Links:

Mathilde Almekinders

Over de PALGA-prijs

Het winnende abstract