Promotie Lindy Visser - Wanneer ontwikkelt DCIS zich tot borstkanker?

Lindy Visser deed in de onderzoeksgroep van Jelle Wesseling in het Antoni van Leeuwenhoek onderzoek naar DCIS, een mogelijk voorstadium van borstkanker. Ze zocht in honderden DCIS-samples naar factoren die ertoe bijdragen dat DCIS inderdaad op termijn ontaardt in borstkanker. Het uiteindelijke doel is het voorkomen van overbehandeling van vrouwen die wel DCIS hebben, maar geen grotere kans op borstkanker dan de gemiddelde vrouw. Lindy Visser promoveerde op 10 maart aan de Universiteit Leiden.

Het proefschrift is digitaal beschikbaar in het repositorium van de Universiteit Leiden.

Vrouwen met DCIS: nu standaard operatie en vaak ook bestraling

DCIS heet voluit ‘ductaal carcinoom in situ’. Op een mammografie ziet het eruit als kalkspatjes. Omdat vrouwen met DCIS een verhoogde kans hebben op borstkanker worden ze standaard behandeld met een borstsparende operatie, vaak gevolgd door bestraling, of borstamputatie. Maar onderzoek heeft laten zien dat DCIS in de meeste gevallen niet ontaardt in borstkanker. Dat betekent dat veel vrouwen nu worden overbehandeld. We weten alleen niet welke vrouwen dat zijn.

Twee eiwitten als biomarkers

Lindy Visser vergeleek DCIS-weefsel van vrouwen die later inderdaad borstkanker hebben ontwikkeld met DCIS-weefsel van vrouwen die dit niet kregen. Hieruit bleek dat de eiwitten HER2 en COX-2 geassocieerd zijn met de ontwikkeling van borstkanker. Vrouwen met DCIS met een hoge hoeveelheid van deze eiwitten HER2 en COX-2 hebben een 4 keer hogere kans op het ontwikkelen van borstkanker in vergelijking met DCIS met een lage hoeveelheid van deze eiwitten.

Zoektocht naar voorspellende factoren

Daarnaast hebben vrouwen met DCIS met een lage hoeveelheid COX-2 eiwit een risico op borstkanker dat vergelijkbaar is met dat van vrouwen zonder DCIS. Deze bevindingen dragen bij aan de toepassing van betrouwbare voorspellende factoren voor borstkanker na DCIS in de nabije toekomst, om zo te voorkomen dat vrouwen met DCIS een behandeling ondergaan waar ze gaan baat bij hebben.

​​PALGA-prijs
In 2018 won Lindy Visser met haar onderzoek de PALGA-prijs. PALGA is het Pathologisch-Anatomisch Landelijk Geautomatiseerd Archief: het nationale registratiesysteem waarin sinds 1971 de verslagen van alle pathologische laboratoria in Nederland zijn opgeslagen. De PALGA-prijs is een prijs voor het beste abstract over een onderzoek waarvoor gegevens uit deze databank zijn gebruikt.

Het internationale onderzoeksproject

In 2017 kreeg Jelle Wesseling, de promotor van Lindy Visser, een miljoenensubsidie voor onderzoek naar DCIS: De Grand Challenge Award van Cancer Research UK en KWF Kankerbestrijding. Hiermee is een grote internationale studie opgezet om te bepalen wanneer DCIS ongevaarlijk is. Dit zal hopelijk uiteindelijk vele vrouwen met ongevaarlijk DCIS de last van een intensieve behandeling besparen.

Het onderzoek voor dit proefschrift had niet kunnen worden uitgevoerd zonder de resources van de Nederlandse Kanker Registratie en PALGA. Het is financieel ondersteund door Pink Ribbon, A Sister’s Hope, KWF kankerbestrijding en Cancer Research UK.