Voor het eerst in Nederland: Fluorescent licht maakt prostaatkanker zichtbaar tijdens operatie

In het Antoni van Leeuwenhoek (AVL) – onderdeel van het Prostaatkankernetwerk Nederland – is deze maand een nieuwe operatietechniek toegepast. Voor het eerst in Nederland is tijdens een robot-geassisteerde operatie prostaatkanker zichtbaar gemaakt met behulp van een fluorescent middel. Het betreft een nieuwe studie waarbij tijdens de operatie wordt gekeken of een nieuwe kleurstof veilig gebruikt kan worden om prostaatkanker met gebruik van een speciale camera zichtbaar te maken tijdens de operatie. De verwachting is dat we in de toekomst door deze technieken de kankercellen heel precies kunnen opsporen en verwijderen met behoud van omliggende zenuwen en organen. De eerste patiënten hebben de operatie veilig doorstaan.

Een van de behandelingen voor niet-uitgezaaide prostaatkanker is het operatief verwijderen van de prostaat (radicale prostatectomie). Deze operatie is succesvol wanneer de volledige tumor is verwijderd en er ook behoud blijft van de seksuele functie en urinecontinentie. Echter in 20% van de gevallen vindt er een onvolledige tumorverwijdering plaats tijdens een prostaatkankeroperatie. “Voor het eerst is met behulp van fluorescent licht tijdens de operatie prostaatkanker zichtbaar gemaakt”, aldus Pim van Leeuwen, uroloog in het Antoni van Leeuwenhoek. “Als het lukt om prostaatkanker heel specifiek zichtbaar te maken tijdens de operatie, nemen we een grote stap in de nauwkeurigheid van prostaatkankerchirurgie”.

Onderzoek naar fluorescent licht bij prostaatkankeroperaties

Deze nieuwe techniek is toegepast in een studie die als doel heeft om te bekijken of het nieuwe middel (OTL78: een fluorescerende stof die specifiek aan het prostaatkanker specifieke eiwit-PSMA bindt) veilig gebruikt kan worden tijdens de operatie. De stof wordt kort voor de operatie per infuus gegeven en kleurt alle prostaatkankercellen in het operatiegebied. Ook wordt in het onderzoek bekeken of tijdens de operatie de prostaatkanker en eventuele lymfeklieren beter zichtbaar zijn dan met het blote oog. Waardoor de operateur beter onderscheid kan maken tussen kwaadaardig (kanker) en goedaardig weefsel van de prostaat.

Samenwerking met CHDR en LUMC

Voor dit onderzoek werkt het Antoni van Leeuwenhoek (AVL) – onderdeel van het Prostaatkankernetwerk Nederland - samen met het Centre for Human Drug Research (CHDR) en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Het CHDR en LUMC leveren het nieuwe middel OTL78 en de speciale fluorescentie camera aan het Antoni van Leeuwenhoek. Eind van het jaar hopen we voldoende patiënten te hebben behandeld om meer te kunnen zeggen over de bruikbaarheid van de stof.

Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen in Nederland. Jaarlijks krijgen 13.600 mannen de diagnose prostaatkanker.