Voor het eerst in Nederland: Nieuwe operatietechniek bij prostaatkanker maakt beter opsporen en verwijderen van uitzaaiingen mogelijk

In het Antoni van Leeuwenhoek (AVL) – onderdeel van het Prostaatkankernetwerk Nederland – is afgelopen week voor het eerst in Nederland een nieuwe techniek toegepast waarmee tijdens een robot-geassisteerde operatie lymfeklier-uitzaaiingen van prostaatkanker werden opgespoord en verwijderd. Een flexibele detector scant tijdens de operatie het lichaam van de patiënt en spoort, na toediening van een radioactief middel, lymfeklieruitzaaiingen op die voorheen lastig te vinden en operatief ingewikkeld te verwijderen waren. Hierdoor kunnen uitzaaiingen nog preciezer en beter worden opgespoord en verwijderd. Dit moet de oncologische uitkomsten en kwaliteit van leven van prostaatkankerpatiënten verbeteren. De patiënt heeft de operatie goed doorstaan en kon de volgende dag naar huis. Uit pathologisch onderzoek blijkt dat de uitzaaiing volledig is verwijderd.

Steeds vaker worden bij patiënten met prostaatkanker door verbeterde onderzoekstechnieken een beperkt aantal lymfeklier-uitzaaiingen gevonden. Bij een deel van de patiënten kan het nuttig zijn om deze lymfeklieren operatief te verwijderen. Echter, tijdens een operatie zijn deze lymfeklieren niet goed te zien omdat ze klein zijn en zich vaak diep in het kleine bekken bevinden. Een gebied tussen de heupgewrichten, het schaambeen en het stuitje waar veel organen, zenuwen, bloed- en lymfvaten bij elkaar komen. 

Nieuwe geavanceerde techniek zorgt voor meer precisie

Het is voor het eerst dat in Nederland uitzaaiingen van prostaatkanker tijdens een operatie met behulp van een radioactief signaal zijn opgespoord en verwijderd. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een unieke detector (ontwikkeld door het Interventional Molecular Imaging Laboratory van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) in samenwerking met het Antoni van Leeuwenhoek). Een dag voor aanvang van de operatie krijgt de patiënt intraveneus een radioactief middel toegediend. Dit middel bindt zich aan de prostaatkankercellen waardoor de uitzaaiingen in de lymfeklieren radioactief worden. De lymfeklierdetector, ook wel DROP-IN gammaprobe genaamd, zit aan een flexibele kabel en kan tijdens de operatie in alle richtingen zoeken naar radioactieve signalen in het lichaam. “Met de arm van de operatierobot, bedien ik als operateur de detector. Zodra de detector de klieren gevonden heeft, geeft het apparaat een signaal”, aldus Pim van Leeuwen, uroloog in het Antoni van Leeuwenhoek. “Zo kan ik de lymfeklier-uitzaaiingen heel precies opsporen en verwijderen. Dit is een belangrijke stap vooruit in de technologie van de prostaatkankerchirurgie”.

Studie

Na bijna twee jaar van uitgebreide voorbereiding is het is voor het eerst in Nederland dat deze innovatieve techniek tijdens een kankeroperatie wordt toegepast in het Antoni van Leeuwenhoek. Deze behandeling valt binnen de TRACE studie. Als onderdeel van deze klinische studie worden de resultaten van het radioactief verwijderde weefsel vergeleken met de uitslag van de patholoog die na de operatie het weefsel beoordeelt. Enkele weken na de operatie wordt verder gekeken naar de oncologische resultaten van de operatie.

Mocht u denken in aanmerking te komen voor deze studie, neem dan contact op met uw behandelend arts.

Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen in Nederland. Jaarlijks krijgen 13.600 mannen de diagnose prostaatkanker. Een deel daarvan krijgt te maken met lymfeklier-uitzaaiingen van prostaatkanker.