Wilbert Zwart en André Bergman: samenwerken voor patiënten met prostaatkanker

Om beter kankeronderzoek te doen waar de patiënt sneller iets aan heeft, is samenwerking tussen het lab en de kliniek superbelangrijk. Binnen het AVL zijn steeds meer vaste koppels van labonderzoekers en oncologen aan het werk in het zogenoemde ‘Twinning’- programma. Wilbert Zwart en André Bergman vormen zo’n duo.

André Bergman: “Eigenlijk is het gekkenwerk wat we doen. Laatst stuurde ik Wilbert om drie uur ’s nachts een appje, met het idee dat hij de volgende ochtend wel zou antwoorden. Tot m’n verbazing appte hij meteen terug”, zegt André Bergman. Wilbert Zwart vult aan: “We mailen en appen 24 uur per dag, en proberen elkaar de hele tijd te stimuleren. Onze samenwerking zien we niet als een baan die je in kantooruren doet, maar als een manier van leven.”

Klinische stage
Acht jaar geleden kwam Zwart bij toeval op de poli van dokter Bergman terecht. Hij was een van de net aangestelde groepsleiders die zich hadden opgegeven voor een klinische stage in het Antoni van Leeuwenhoek. Overal werd hij langs geleid, onder meer bij radiologie, operaties en langs alle poliklinieken. Zwart: “Als je onderzoekt hoe je kankerbehandeling kan verbeteren, moet je ook een beeld hebben hoe het er in het ziekenhuis aan toe gaat. ”

Prostaatkanker
De klik tussen de twee is voor tachtig procent persoonlijk, zeggen ze zelf. Bergman: “Je hebt iemand nodig die je kan versterken, en met wie het goed klikt. Wilbert focuste zich toen alleen op oestrogeen, het vrouwelijk hormoon dat zorgt dat borstkanker voortwoekert. Ik hou me als oncoloog bezig met prostaatkanker, waar het gaat om het mannelijk hormoon testosteron. Tijdens ons eerste gesprek vroegen we ons al af hoe we fundamenteel, moleculair onderzoek naar dit verband tussen testosteron en prostaatkanker konden samenbrengen met patiëntonderzoek? Een maand later belde ik Wilbert op of geen project samen konden doen. Toen hebben we meteen een voorstel geschreven.”

Koreaans eten
Inmiddels zitten de zogenoemde ‘twinners’ bij elkaar op dezelfde kamer. Althans, het is de vaste werkplek van Zwart en Bergman werkt twee dagen per week in het onderzoeksgebouw en drie dagen in het ziekenhuis. “Maar we overleggen ook regelmatig in de avonduren. André is een groot fan van Koreaans eten en ik inmiddels ook. Als we samen naar een restaurant gaan, dan komen we steevast terug met pagina’s vol ideeën over nieuwe mogelijke samenwerkingen, projecten en klinische studies. We bedenken veel meer dan we kunnen uitvoeren,” zegt Zwart.

Negen genen
De samenwerking tussen het lab en het ziekenhuis heeft al veel opgeleverd op het gebied van prostaatkanker. Bergman: “We voelen een zekere urgentie om snelle stappen te maken in het kankeronderzoek. Dan zijn dit soort persoonlijke samenwerkingen essentieel, want dat zorgt voor beter onderzoek en snellere toepassing”. Zwart: “Bij borstkanker onderscheiden artsen en onderzoekers al decennia verschillende soorten, maar bij prostaatkanker waren die nooit beschreven. Inmiddels kunnen we voorspellen of een bepaalde tumor terugkomt bij patiënten; die patiënten herken je aan negen specifieke genen in hun DNA. Ook weten we nu welke patiënt er baat heeft bij een aanvullende behandeling. Deze kennis is nu nog vooral wetenschappelijk, maar ons huidig onderzoek is erop gericht om deze testen in de toekomst in de kliniek te kunnen introduceren.”