Zorgen om huidkanker: honderden door corona niet naar de dokter | Alexander van Akkooi in het Parool

Het aantal patiënten dat zich bij de huisarts of dermatoloog meldt met een verdacht plekje op de huid, is door corona kleiner dan normaal. Artsen slaan alarm. Alexander van Akkooi reageert in het Parool op 29 juli.

De achterstand in het aantal huidkanker­diagnoses is nog steeds niet ingehaald. Alleen al van melanomen, de kwaadaardigste vorm van huidkanker, zijn er sinds de intrede van corona bijna 900 minder gediagnosticeerd dan normaal, een afname van 41 procent.

De beroepsvereniging van pathologen (NVVP) en die van dermatologen (NVDV) zien dat terug in de pathologiediagnoses en trekken aan de bel. “Heb je een plekje dat verdacht is, wacht dan niet en ga naar je huisarts om het te laten beoordelen,” zegt dermatoloog Marlies Wakkee van het Erasmus MC namens de NVDV.

Het aantal diagnoses liep bij alle vormen van kanker terug tijdens de coronapiek. Dat er bij huidkanker 50 procent minder gevallen werden geregistreerd, kan te maken hebben met de aard van de symptomen, aldus Wakkee. “Bij een ‘plekje’ denken mensen eerder: het zal zo’n vaart niet lopen.”

“Daarbij zijn mensen soms bang om in het ziekenhuis besmet te raken met het coronavirus,” zegt Wakkee. “Dan blijven ze weg, terwijl ze het ziekenhuis veilig kunnen bezoeken. Wat ook meespeelt, is dat mensen de zorg niet willen belasten. Een combinatie van dit soort factoren zorgt ervoor dat mensen langer wachten met het opzoeken van medische hulp bij een verdacht plekje.”

Cruciale grens

Tussen begin maart en half mei zijn 5000 ­minder moedervlekken onderzocht, een krimp van 60 procent, blijkt uit cijfers van het Pathologisch-Anatomisch Landelijk Geautomatiseerd Archief (Palga). Bij het Antoni van Leeuwenhoek (AvL), gespecialiseerd in kankerzorg, liep het aantal verwijzingen van patiënten met een verdenking op huidkanker in juni nog altijd 24 procent achter, afgezet tegen de tijd vóór Covid-19.

Wat dit precies betekent voor individuele gevallen, kan melanoomchirurg Alexander van Akkooi van het AvL niet zeggen. “Hoe meer tijd verstrijkt, hoe dikker het melanoom groeit. En hoe dikker het melanoom is, hoe groter het risico op uitzaaiingen. Maar bij hoeveel weken de cruciale grens ligt waar het gevaarlijk wordt, ­weten we niet. Dat is ook niet te onderzoeken, omdat het ethisch niet verantwoord is om patiën­ten onbehandeld te laten rondlopen.” Bij een melanoom is het credo: zo snel mogelijk behan­delen.

Het AvL en het Erasmus MC hebben een aanvraag liggen voor een onderzoek waarbij in ­Palga gekeken wordt of de gemiddelde dikte van melanomen bij diagnose afwijkt in 2020, ten opzichte van andere jaren.

Schrijnende gevallen

Van Akkooi ziet het probleem ook in de spreekkamer terug. De ene patiënt meed de zorg uit eigen beweging, de ander kon met zijn klacht in de coronapiek moeilijk terecht bij de huisarts.

“Helaas zie ik schrijnende gevallen. Zo heb ik een patiënt die er bij het afdrogen van zijn rug achter kwam dat hij daar een bloedend plekje had. Hij had moeite om een afspraak bij zijn huisarts te krijgen. En toen die hem eenmaal doorverwees, duurde het ook lang voordat de dermatoloog hem kon zien.”

Dermatologen hebben ook te maken met de 1,5 metermaatregel, waardoor de wachtkamers niet optimaal benut kunnen worden en er dus capaciteitsproblemen ontstaan. “Het duurde uiteindelijk twee maanden voordat de patiënt bij mij zat. Dat had veel sneller gekund.”

Volgens de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) zijn de bevolkingsonderzoeken hervat, maar nog niet altijd op volle capaciteit. Zo draait borstkankerscreening op 40 procent. Het aantal verwijzingen zou volgens de NZa wel weer bijna op het oude niveau zijn. In het geval van een voorstadium van huidkanker is het aantal verwijzingen inmiddels juist iets hoger dan normaal.

In 2019 kregen bijna 73.000 mensen in Nederland de diagnose huidkanker. Het is daarmee niet alleen de meest voorkomende vorm van kanker, maar ook de snelst stijgende. Jaarlijks overlijden in Nederland circa 750 mensen aan een melanoom.

Bron: Het Parool