Antoni van Leeuwenhoek brengt uitgebreide DNA-test voor elke kankerpatiënt dichterbij

Sinds dit jaar zet het Antoni van Leeuwenhoek  samen met Hartwig Medical Foundation de meest uitgebreide DNA-test in die wereldwijd beschikbaar is in voor reguliere diagnostiek. Dit zorgt dat patiënten worden geïdentificeerd voor zowel de standaardbehandeling als voor alle mogelijke experimentele medicijnen. De Tweede Kamer bespreekt op 10 februari de mogelijkheden deze test voor alle kankerpatiënten in heel Nederland zo spoedig mogelijk toegankelijk te maken.

 “Met één test analyseren we het volledige DNA van de tumor”, zegt Emile Voest, internist-oncoloog  Antoni van Leeuwenhoek. “Door te kijken naar de fouten in het DNA vinden we aanknopingspunten voor de best mogelijke bestaande behandelingen en die van de toekomst.” De test kan in het Antoni van Leeuwenhoek nu alleen nog worden aangevraagd voor patiënten met (verdenking van) uitgezaaide kanker voor wie daarnaast een indicatie voor brede moleculaire diagnostiek is afgegeven.

Vanuit onderzoek klaar voor de praktijk

De uitgebreide DNA-test is ontwikkeld samen met Hartwig Medical Foundation, een stichting die als doel heeft dat iedere kankerpatiënt de juiste en meest effectieve behandeling krijgt. De test is de afgelopen jaren uitgevoerd bij duizenden patiënten en levert meer en betere informatie op dan de tests waar tot nu toe mee werd gewerkt. “We zijn trots dat we samen met Hartwig Medical Foundation de uitgebreide DNA-test gereed hebben gemaakt voor gebruik in de standaard diagnostiek”, vertelt Gerrit Meijer, hoofdonderzoeker Antoni van Leeuwenhoek. “Bovendien levert de test belangrijke informatie op voor een lerend zorgsysteem waarin we toekomstige patiënten nog beter kunnen behandelen.”

Eén test voor nu en in de toekomst

“We willen het maximum aan informatie uit de tumor van de patiënt halen”, legt Kim Monkhorst, patholoog Antoni van Leeuwenhoek uit. “Deze test is daarvoor het best beschikbare instrument. Er is maar één keer weefsel, een biopt, met voldoende tumorcellen nodig. Omdat echt het hele genoom wordt onderzocht, ook de gebieden in het DNA waarvan we nu nog niet weten of de gevonden afwijkingen belangrijk zijn, is deze test altijd up to date en toekomstbestendig. Zo kunnen nieuwe ontdekkingen leiden tot nieuwe behandelingen van patiënten die eerder getest zijn.”

Ons onderzoek heeft duidelijk gemaakt dat dit in de praktijk goed uitvoerbaar is en het belang ervan voor onze patiënten groot is. We krijgen waardevolle informatie over patiënten, verwachten op termijn medicatie gerichter te kunnen inzetten en we bouwen aan een database waaruit we nog meer leren over kanker.

Op 25 februari 2021 ging een meerderheid in de Tweede Kamer akkoord met een motie voor voorlopige vergoeding van de uitgebreide DNA-test bij uitgezaaide kanker voor patiënten met de hoogste medische noodzaak. Op 19 mei 2021 reageerde Minister van Ark met een Kamerbrief op  het advies van Zorginstituut Nederland over moleculaire diagnostiek in de oncologie. Op 8 juli 2021 werd een motie aangenomen om 'de vergoeding zo spoedig mogelijk te regelen, waardoor uitbehandelde kankerpatiënten met een nog goede conditie toegang krijgen tot uitgebreide moleculaire diagnostiek'.