Europees IMI-consortium gaat hardnekkige medicijnresistentie doorgronden

Een groot internationaal consortium, geleid door Oncode en AstraZeneca gaat resistentie tegen kankermedicijnen onderzoeken. Hiervoor krijgt het voor vijf jaar geld van het Europese Innovative Medicines Initiatives. Rene Bernards vertegenwoordigt het NKI. Zijn lab gaat de kwetsbaarheden van de resistente cellen opsporen.

Rene Bernards: ‘Veel therapieën tegen kanker zijn gericht tegen cellen die aan het delen zijn. De laatste twee, drie jaar hebben we ontdekt dat het grootste deel van de kankercellen dan vrij snel doodgaat, maar dat een aantal kankercellen weet te ontkomen door zich tijdelijk terug te trekken uit de celcyclus. Deze cellen stoppen dus met delen, en op cellen die niet aan het delen zijn heeft zo’n medicijn geen vat.’

De cellen blijven in leven, duiken een tijdje onder, en gaan vervolgens door met delen. ‘De effectiviteit van zo’n therapie is dus per definitie beperkt’, zegt Bernards. ‘Maar we kennen dit type resistente kankercellen nog niet zo goed: wat is hun geheim?’

Een paar dingen zijn er al wel ontdekt. Deze cellen, persistent resistente kankercellen genaamd, hebben een ander programma van genexpressie dan de kankercellen die wel doodgaan. Bovendien lijken ze al vanaf het begin in de tumor aanwezig te zijn.

Bernards: ‘Een van de belangrijke vragen die we in het consortium willen beantwoorden is: zijn al die cellen hetzelfde, of zijn er veel onderlinge verschillen?’ Single cell sequencing zal worden ingezet om de heterogeniteit van deze recalcitrante kankercellen te onderzoeken.

Dit laatste zal niet in het NKI gebeuren. Rene Bernards en postdoc Mengnuo Chen, die net van Shanghai naar Amsterdam is verhuisd, willen in het lab een andere vraag belangrijke beantwoorden. En die is: wat zijn de kwetsbaarheden van deze hardnekkige kankercellen en hoe kun je die gaan uitbuiten?

------

Het consortium heet PERSIST-SEQ, genoemd naar de persistent (hardnekkig) resistente kankercellen. Zowel resistentie tegen chemotherapie als tegen doelgerichte therapie wordt onder de loep genomen.

Lees meer hierover op de website van Oncode