110 jaar AVL: wie was Antoni van Leeuwenhoek?

Zijn prestaties met zijn microscopen zijn ongeëvenaard en zelfs op zijn sterfbed – hij werd 90 – lag hij nog mijlen voor op zijn collega’s. Het was de precisie waarmee hij werkte, maar misschien nog wel belangrijker; zijn nieuwsgierigheid. “Kunnen maden leven van oorsmeer?” was maar één van de talrijke wonderlijke vragen die hij had. Maar misschien was zijn doorzettingsvermogen en wil om het te begrijpen nog wel belangrijker. “Maden gaan liever dood dan dat ze oorsmeer eten,” was zijn conclusie, “tenzij je er was vleessap aan toevoegt; dan eten ze het wel.” We weten niet hoeveel invloed het heeft gehad op zijn onderzoeksdrang om het leven te begrijpen, maar voor zijn veertigste verloor hij veel mensen waarmee hij verbonden was: zijn beide ouders, drie zussen, een broer en drie van zijn eigen kinderen.

Wat we wél weten is dat zijn vriendschap en samenwerking met Reinier de Graaf, een arts, veel invloed had op hoe Antoni van Leeuwenhoek – zoals hij later is gaan heten – de wereld zag; deeltjes die elkaar raken en die elkaar daardoor beïnvloeden. Eigenwijs was hij ook. Van de zwaartekracht die Newton beschreef, moest hij niet veel hebben, want hoe kunnen deeltjes die niet tegen elkaar botsen nu invloed op elkaar hebben en verbonden zijn?

Inmiddels is Antoni van Leeuwenhoek een begrip geworden en zijn we trots dat ons instituut dat zijn naam draagt; Het Antoni van Leeuwenhoek, met daaraan verbonden ons onderzoeksinstituut het Nederlands Kanker Instituut. Daar werken nog steeds onderzoekers dagelijks met microscopen en wordt grensverleggend onderzoek gedaan. De samenwerking tussen het ziekenhuis en het onderzoek is vrijwel vanzelfsprekend geworden. En daarmee brengen we het onderzoek naar en de behandeling van patiënten met kanker steeds verder. We bestaan 110 jaar en zijn nog net zo nieuwsgierig als Antoni van Leeuwenhoek destijds.