Onverwacht bijeffect werkt immuuntherapie tegen

Epacadostat remt het eiwit IDO1. Daarmee zou het immuuncellen in de tumor moeten beschermen, zodat die hun werk kunnen doen: de tumor opruimen. Maar het effect van deze remmer blijkt complexer dan gedacht. Ook andere klinische onderzoeken met dit soort remmers zijn stopgezet.

Niet eerder onderzocht

De onderzoekers van het Nederlands Kanker Instituut hebben nu ontdekt dat het middel niet alleen de afweercellen, maar ook de kankercellen beschermt. IDO1 veroorzaakt een tekort aan het stofje tryptofaan, en daar kunnen afweercellen niet tegen. IDO1-remmers herstellen dat tekort en beschermen daarmee de immuuncellen. Maar de onderzoekers ontdekten dat óók tumorcellen niet goed bestand zijn tegen het tekort, en baat hebben bij de remmers. Dit ongewenste effect was niet eerder onderzocht, al waren er decennia terug al wel tekenen aan de wand.

Geen goede remmer

Een interessante speler hierbij blijkt het eiwit MITF te zijn. Zowel in weefsel van patiënten als in melanoomcellen in het lab blijkt de activiteit van dit eiwit samen te hangen met hoe goed afweercellen hun werk kunnen doen. Het zou een nieuw aangrijpingspunt kunnen vormen voor therapie, al bestaat er nog geen goede remmer voor.

Bedrijven en instituten doen ontzettend veel onderzoek naar nieuwe immuuntherapieën en combinaties daarvan. De onderzoekers beweren niet dat hun bevinding de enige reden is voor het mislukken van het klinische onderzoek. Maar het benadrukt wel hoe belangrijk het daarbij is dat je goed uitpluist hoe een nieuw middel werkt.