Operatie voor blaaskanker mogelijk minder vaak nodig door nieuw bloedonderzoek

2 feb. 2023 17:00

Patiënten met blaaskanker hoeven in de toekomst mogelijk minder vaak uit voorzorg hun blaas te laten verwijderen na een behandeling met immuuntherapie. Wetenschappers van het Nederlands Kanker Instituut, het onderzoeksinstituut van het Antoni van Leeuwenhoek, hebben aangetoond dat met een nieuw bloedonderzoek beter kan worden voorspeld of de tumor zal terugkeren of niet. De bevindingen van Jeroen van Dorp, Michiel van der Heijden en Bas van Rhijn zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature Medicine. Ze werkten samen met het bedrijf Inivata in Cambridge.

Bij hun onderzoek analyseerden de wetenschappers het bloed van patiënten met blaaskanker die waren behandeld met immuuntherapie. De proefpersonen maakten onderdeel uit van een hoog-risico-groep. Ze hadden allemaal een grote kans om de ziekte opnieuw te krijgen. Daarom stonden ze ook op de lijst voor een operatie om hun blaas uit voorzorg te verwijderen.

  • De wetenschappers focusten zich bij hun onderzoek op het zogenoemd vrij circulerend DNA in het bloed van de proefpersonen. Dat zijn kleine stukjes DNA die door de bloedbaan bewegen. Soms zit daar ook gemuteerd DNA bij dat afkomstig is van een tumor.  “Een tumor heeft namelijk genetische veranderingen ten opzichte van het normale weefsel”, legt hoofdonderzoeker Michiel van der Heijden uit.  “Kankercellen laten kleine stukjes DNA in de bloedbaan en de urine los die afwijkend zijn van de rest van het DNA. Bij ons onderzoek hebben we gekeken of we bij deze patiënten nog tumor-DNA kunnen oppikken, en of we zo konden voorspellen of de tumor terug zou komen, of niet."

De resultaten van de studie zijn veelbelovend. Aan de hand van de uitkomsten van het bloedonderzoek konden de wetenschappers in de meeste gevallen goed inschatten of de patiënten door de immuuntherapie zouden herstellen of niet. In het bloed van patiënten bij wie de therapie niet aansloeg, werden vaak nog stukjes gemuteerd DNA van de tumor aangetroffen. Bij de patiënten die goed reageerden op immuuntherapie, was het DNA van de tumor na afloop van de behandeling helemaal uit hun bloed verdwenen.  Ook bleek dat de tumor bij mensen uit die laatste groep veel minder vaak terugkwam.

“We lijken het verloop van blaaskanker met deze techniek in hoge mate te kunnen voorspellen”, zegt Van der Heijden. “Dat zou betekenen dat je misschien een deel van de patiënten een ingrijpende operatie kunt besparen. Patiënten die het DNA van de tumor kwijt zijn, zou je misschien helemaal niet meer hoeven te opereren.” Dat is een belangrijke doorbraak, want een operatie bij blaaskanker is ingrijpend. “De blaas wordt bij deze ingreep verwijderd, waardoor mensen niet meer op een normale manier kunnen plassen.”  

Soms blijken er bij de operatie geen tumorcellen meer te vinden te zijn en was de ingreep misschien wel niet nodig. “Met de middelen die we tot nu toe tot onze beschikking hadden, kun je namelijk niet bepalen of mensen echt zijn genezen”, legt Van der Heijden uit.  “Wat je ook aan scans doet, je kunt daarmee niet precies zien of een tumor na de immuuntherapie helemaal weg is. Met deze techniek lijkt dat veel beter te gaan, en hoeven we uiteindelijk mogelijk minder te opereren. Dat is fantastisch nieuws. Wel moeten er nog de juiste vervolgstudies gedaan worden om dit in de praktijk toe te passen.”

Deze website maakt gebruik van cookies

Op onze website plaatsen we cookies om het gebruikersgemak van onze website te verbeteren. Deze cookies zijn essentieel voor een goede werking van onze website.

Functioneel
[2]
  • Microsoft Clarity
    Door plaatsing van deze cookies krijgen wij als organisatie geanonimiseerd informatie over het gebruik van website en waar de websitebezoekers vandaan komen.
  • Virtuele tours
    Door plaatsing van deze cookie gaan we misbruik van deze content tegen.

Voorkeuren aanpassen