Laat je snor staan voor gezondheid van de man: ’Mannen steken iets vaker de kop in het zand’

In Nederland leven mannen gemiddeld drie jaar korter dan vrouwen. Ook stappen ze bij klachten minder snel naar een arts. Movember (samensmelting van moustache - snor - en november) voert jaarlijks campagne om geld in te zamelen en aandacht te vragen voor mannengezondheid.

„Een goede zaak”, vindt psycholoog Gijs Coppens. „Twee derde van de cliënten in de geestelijke gezondheidszorg is vrouw, mannen zijn ondervertegenwoordigd. Mannen vragen minder snel om hulp en lopen langer door met klachten. Bij depressie duurt het soms twee à drie jaar voor een man zich bij de huisarts meldt.”

Sterk en stoer

Waarom ze niet aan de bel trekken? „Vrouwen zijn over het algemeen meer gesocialiseerd om steun te vragen en geven, mannen vooral om sterk en stoer te zijn. Het is gelukkig aan het veranderen, maar veel mannen zijn nogal competitief opgevoed. Ze hebben vaak niet de ’training’ gehad om over gevoelens te praten.”

„Het is sowieso niet de eeuw van de man”, meent Coppens, oprichter van OpenUp; het online platform voor psychische hulp. „Ik denk dat de man veel te verduren heeft. Al die generaties die moeten samenwerken op de werkvloer. Al die verwachtingen over werk, communicatie en gebruik van technologie. Je moet het allemaal maar kunnen bijbenen. Dat vraagt veel van ieders aanpassingsvermogen. Misschien is de vrouw van nature toch meer gewend om samen te werken en zich aan te passen.”

Alcoholgebruik

Movember richt zich ook op suïcidepreventie; het zelfdodingcijfer bij mannen ligt ruim twee keer zo hoog als bij vrouwen. Signalen dat een man slecht in zijn vel zit, zijn bijvoorbeeld alcohol- en drugsgebruik, stress, eenzaamheid en verwaarlozing. Coppens: „Maar sommigen kunnen het goed maskeren en dan is het lastig erdoorheen te prikken.”

Volgens de psycholoog help je een man met psychische problemen vooral door ’samen iets te doen’. „Ga wandelen, fietsen, de natuur in. En vraag dan hoe het gaat. Dat praat meestal makkelijker dan wanneer je tegenover elkaar zit. Praten is zeker goed, maar sporten of flink op de boksbal slaan kan ook helpen om iets kwijt te raken.”

Teken van moed

Ambassadeur van Movember 2024 is Donny Roelvink (26), model en zoon van zanger Dries Roelvink. In 2022 kreeg hij de diagnose teelbalkanker. „Veel mannen praten niet over hun gevoelens en gezondheidsproblemen, terwijl het juist zo belangrijk is”, zei Donny eerder in de media. „Goed voor jezelf zorgen maakt je niet minder man, maar maakt je juist verantwoordelijker. Hulp zoeken is geen teken van zwakte, maar een teken van moed.”

Movember zet ook de meest voorkomende kankervorm bij 55-plusmannen centraal: prostaatkanker. De prostaat is een klier onder de blaas die zorgt voor de productie van zaadvocht. „Er is een grote groep die zich ervan bewust is dat je wat aan je prostaat kunt krijgen. Maar er is ook een heel grote groep die dat niet weet en misschien wel in de risicogroep valt om prostaatkanker te krijgen. Juist die mannen wil je bereiken en behoeden voor een uitgezaaide ziekte”, zegt verpleegkundig specialist Erik van Muilekom van het Antoni van Leeuwenhoek.

Het grootste deel prostaatkankerpatiënten is ouder dan 65 jaar. Mannen van wie familieleden prostaatkanker hebben of hadden, lopen ook een groter risico. Prostaatkanker komt vaker voor bij mannen met een Afro-Amerikaanse achtergrond. „Ik merk soms dat zij er moeilijker over praten, het is een taboeonderwerp”, zegt Van Muilekom.

Het stilzwijgen wordt wel minder. Van Muilekom: „Ook omdat bekende Nederlanders openlijk vertellen dat ze prostaatkanker hebben, of een behandeling krijgen of achter de rug hebben. Dat helpt anderen om er ook over te praten. Maar er zijn mensen die zeggen: ’Niemand weet dit en dat wil ik graag zo houden’. Dat is natuurlijk hun persoonlijke keuze. Maar ik denk dat het beter is er wél over te praten. Dat lucht vaak op en dan zie je dat je niet de enige bent. Het helpt om het leed te kunnen dragen.”

„Prostaatkanker heeft echt impact”, vervolgt hij. Afhankelijk van de behandeling zijn er bijwerkingen, zoals urineverlies, erectiestoornissen, darm- en blaasproblemen en gewichtstoename en stemmingswisselingen door hormoontherapie. Veel bijwerkingen gaan weer weg. „We kunnen soms op de persoon af voorspellen hoeveel klachten een patiënt zal krijgen. Op basis daarvan kunnen ze de voor hen juiste behandeling kiezen.”

Uitgezaaid

Prostaatkanker geeft aanvankelijk meestal geen klachten. Wanneer je die wel ervaart, is de kanker vaak al uitgezaaid. Mannen met een verhoogd risico of prostaatklachten kunnen zich laten onderzoeken. De huisarts voelt via de anus of de prostaat anders aanvoelt. Via bloedonderzoek wordt de PSA-waarde gemeten. Een verhoogd PSA kan wijzen op prostaatkanker, maar ook op een ontsteking of prostaatvergroting. Ook met de leeftijd stijgt het PSA-gehalte. Soms is verder onderzoek, zoals een MRI-scan, in het ziekenhuis nodig. Alleen als het vereist is, worden er biopten uit de prostaat afgenomen en onderzocht op kankercellen.

„Als je wordt geconfronteerd met prostaatkanker is het belangrijk dat je goed geïnformeerd bent. Dat je weet welke behandelopties er zijn, en welke voor- en nadelen die hebben”, zegt Van Muilekom. Afhankelijk van het stadium van de ziekte gaat het om waakzaam wachten, opereren, bestralen, chemotherapie en hormonale therapie. „Je moet uiteindelijk zelf een keuze maken.”

Bron: Noord-Hollands Dagblad