Radiotherapy for rectal cancer

Treatment for rectal cancer will depend on the stage and development of the tumor. If the tumor is at an early stage, you may only need to come in for 5 radiotherapy sessions. Research has shown that the risk of recurrence for rectal cancer is much lower after these five sessions. In a small number of patients, the tumor completely disappears after receiving radiation treatment. We offer these patients a "Watch-and-Wait" approach as an alternative to surgery.

If the tumor is more advanced, we will give you 25 radiation sessions combined with chemotherapy tablets. These radiation sessions will precede surgery, usually 10 to 12 weeks after the last radiotherapy session.

if the rectal cancer is too advanced, the radiotherapy will aim to alleviate the symptoms while shrinking or halting the tumor. We call this palliative treatment.

Newest techniques and latest advancements

Our Radi ation Oncology department is constantly working on the development of new techniques using the most advanced technology currently available - both in diagnostic imaging, preparation, and radiation itself. This allows us to deliver the most effective treatment possible to you, while sparing as much healthy tissue as possible.

Consultation with your radiation oncologist

You will meet with your radiation oncologist to discuss your situation and the treatment that best fits you, its goal, expected outcome preparation, execution, and side effects.

Multidisciplinary team meeting

Your situation, test results and medical history will be discussed in a multidisciplinary team meeting consisting of specialists such as gastroenterologists, surgeons, and radiation oncologists, in order to find the treatment that best fits you. Your radiation oncologist will discuss the results with you.

Studies

We are constantly working to improve and develop radiation treatment through research. if your radiation oncologist knows of a trial that you may qualify for, he or she will let you know. You will receive more information to make an informed decision. Your participation is voluntary. if you decide not to participate, you will be treated according to the latest protocols and developments.

Voorbereiding

Ter voorbereiding wordt er een CT-en/of MRI-scan gemaakt. Voor de CT-scan gelden bepaalde instructies voor de blaasvulling. Het is niet nodig om nuchter te zijn. Bij een CT-scan ligt u op uw rug. Laserlijnen worden op huid geprojecteerd en er worden kleine tatoeagepuntjes gezet op deze lijnen. Hiermee kunnen we uw houding terugvinden als u voor uw bestralingen op het bestralingstoestel komt.

Als u een MRI-scan krijgt, dan wordt dit nog met u doorgesproken.

In een voorlichtingsgesprek komen vooral praktische zaken over uw behandeling aan bod. Er is veel ruimte voor het stellen van vragen.

Bestralingsplan

Op de afbeeldingen van de MRI- en/of CT-scan wordt het bestralingsgebied ingetekend door uw radiotherapeut. Met speciale computerprogramma’s wordt berekend wat de meest optimale opzet van de bestralingsbundels is. Dit wordt een bestralingsplan genoemd. Hierbij is het belangrijk dat het te bestralen gebied de juiste dosis straling ontvangt en dat de omliggende gezonde weefsels zo weinig mogelijk worden belast.

De bestraling

De bestralingen worden uitgevoerd op bestralingstoestellen. Dit kan een lineaire versneller zijn of een MR-Linac. Onderstaande beschrijving geldt voor een bestraling op een lineaire versneller. Wordt u bestraald op een MR-Linac dan wordt dit nog met u doorgesproken.

Radiotherapeutisch laboranten zorgen ervoor dat u goed op de bestralingstafel komt te liggen. Laserlijnen schijnen op uw lichaam en moeten samenvallen met de tatoeagepuntjes die op uw lichaam zijn gezet.

Regelmatig wordt uw positie gecontroleerd met behulp van een CT-scanner die aan het toestel is gekoppeld. Zo kunnen er kleine aanpassingen worden gedaan zodat u precies in de juiste positie bent en de bestraling zo nauwkeurig mogelijk plaats vindt. Op de monitoren volgen de laboranten uw bestraling. Het bestralingstoestel kan in een hele cirkel om u heen draaien zodat u vanuit de gewenste posities bestraald kan worden.

De effectieve bestralingstijd is slechts enkele minuten. De gehele behandeling zal ongeveer een kwartier duren. Van de bestraling zelf voelt u niets. Op den duur bemerkt u wel de effecten van de bestraling.

Controles bij uw radiotherapeut

In de periode van de bestraling heeft u een aantal keer contact met uw behandelaar om het verloop van de behandeling met u te bespreken en uw vragen te kunnen beantwoorden. U krijgt advies hoe u het beste met de bijwerkingen om kunt gaan en zo nodig wordt er medicatie voor voorgeschreven. U krijgt te horen hoe de behandeling wordt opgevolgd als u klaar bent met de bestralingen.

Bijwerkingen

De mate waarin bijwerkingen op zullen treden varieert per persoon. Uw conditie en uw situatie zijn hierbij van invloed, evenals het gebied dat bestraald wordt en de bestralingsdosis. Uw behandelaar zal u uitleg geven over de bijwerkingen die bij u verwacht worden. Bij de behandeling komen darmklachten, plasklachten en vermoeidheid het meeste voor.

Acute bijwerkingen ontstaan meestal twee tot drie weken na de start van de behandeling en nemen in de loop van de behandeling toe. Na het beëindigen van de behandeling kunnen deze klachten nog enkele weken tot maanden aanhouden. Sommige klachten kunnen blijvend zijn. Uw radiotherapeut zal hier uitgebreid op ingaan.

Is de bestraling gericht op het verlichten van uw klachten, dan zult u ongeveer twee weken na het einde van de behandeling verbetering bemerken, maar soms ook al eerder.

Wat u zelf kunt doen

Als uw klachten, situatie en conditie dit toelaten, is het aan te bevelen om dagelijks te bewegen. Dit is bewezen effectief voor uw herstel. Denk hierbij aan fietsen of wandelen. U kunt ook gaan sporten onder begeleiding van een fysiotherapeut. Verder raden wij aan om, zover dat gaat, zoveel mogelijk uw dagelijks ritme op te pakken.

Tijdens de behandeling gelden de richtlijnen voor gezonde voeding. Deze zijn te vinden op de website www.voedingscentrum.nl. Op de website www.voedingenkankerinfo vindt u ook veel informatie. Neemt u extra vitamines of voedingssupplement, wilt u dan met uw behandelaar bespreken of u kunt doorgaan met het innemen hiervan?

Nazorg

Als u tijdens of na de behandeling behoefte hebt aan extra zorg, dan kan de radiotherapeut of physician assistant u doorverwijzen naar het Centrum Kwaliteit van Leven binnen het Antoni van Leeuwenhoek. Hier zijn onder andere fysiotherapeuten, ergotherapeuten, diëtisten, maatschappelijk werkers en psychologen werkzaam. Al deze hulpverleners zijn zeer ervaren in het verlenen van zorg aan kankerpatiënten, zowel tijdens als na het behandelingstraject.