Drie prestigieuze NWO toekenningen voor kankeronderzoek

Leila Akkari leidt een consortium van biologen en chemici dat nieuwe therapieën moet ontwikkelen tegen zeer agressieve tumoren zoals hersenkanker. Omdat dit type kanker in de beschermende omgeving van de hersenen groeit, zullen behandelingen de tumor eerst moeten bereiken, om zich vervolgens specifiek op verschillende delen van de kwaadaardige tumor te richten. “Om nieuwe behandelingsmethoden, zoals nanomedicijnen, te ontwikkelen, zal onze onderzoeksgroep interacties bestuderen die plaatsvinden in de hersentumor”, vertelt Akkari. Met deze aanpak willen de onderzoekers kankercellen doden en de ondersteunende effecten die afweercellen aan tumorcellen kunnen bieden, opheffen. Deze complete aanpak zal de weg vrijmaken voor direct noodzakelijke behandelingsopties voor hersentumoren.

Daniel Peeper en zijn collega’s Karin de Visser en Maarten Altelaar gaan interacties bestuderen tussen tumorcellen en T-cellen, gespecialiseerde afweercellen die kankercellen kunnen herkennen en opruimen. Verstoringen in de contacten tussen deze twee celtypen dragen bij aan het ontsnappen van tumorcellen aan het immuunsysteem, met kanker als gevolg. Anderzijds zijn er medicijnen die juist ingrijpen op die interacties, met veelbelovende resultaten. Peeper: “We zullen in dit project geavanceerde technieken inzetten, niet alleen om een beter begrip te krijgen van hoe T-cellen tumoren herkennen en doden, maar ook hoe tumoren daaraan kunnen ontsnappen. Zo proberen we nieuwe aangrijpingspunten voor immunotherapie te ontdekken”.

Tineke Lenstra maakt deel uit van het consortium dat gaat onderzoeken hoe één bevruchte eicel, kan uitgroeien tot een organisme met veel verschillende celtypes. Een belangrijk beslispunt vindt plaats wanneer het vroege embryo uit een klein klompje cellen bestaat die allemaal nog hetzelfde lijken. Een divers team van topwetenschappers gaat met gedetailleerde moleculaire analyses onderzoeken wanneer en hoe deze individuele cellen hun toekomst vastleggen. Dit zal niet alleen fundamenteel nieuw inzicht opleveren in hoe cellen beslissingen nemen, maar ook helpen bij de ontwikkeling van innovatieve strategieën in kanker- en stamcelonderzoek.

In totaal is er bijna 60 miljoen euro toegekend in de NWO Open Competitie ENW-XL. Het programma financiert consortia binnen de exacte en natuurwetenschappen die ongebonden fundamenteel onderzoek doen dat ‘is gedreven door nieuwsgierigheid’.

De projecten zullen grotendeels dit jaar nog van start gaan en gemiddeld vijf jaar duren.